Açık Bilim

Bu sayfada Açık Bilim, Açık Erişim, Açık Veri ve ilişkili konularda bilgilendirici dokümanlar, sunumlar ve web sayfaları listelenmektedir.

Fon sağlayıcılar, akademik kurumlar ya da diğer kuruluşlar tarafından değerlendirilen bilimsel araştırma çıktılarının değerlendirilme yollarının geliştirilmesine yönelik acil ihtiyaç vardır. Bu sorunu adreslemek amacıyla 16 Aralık 2012 tarihinde San Francisco’da gerçekleştirilen Amerikan Hücre Biyolojisi Derneği (ASCB) Yıllık Toplantısı sırasında bir grup akademik dergi yayıncı ve editörleri bir araya gelmiştir.
National Documentation Centre (EKT) ve SPARC Europe tarafından PASTEUR4OA projesi çalışmalarının bir parçası olarak hazırlanan bu rehber, Araştırma Yapan Kurumlara etkili Açık Erişim (AE) politikaları geliştirmelerinde yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Açık Bilim Konferansları Ana sayfası
Akademiden Notlar "Açık" serisi, açıklık kavramını irdeleyen, açık bilim, açık erişim, açık veri, açık eğitim, açık lisanslar, açık donanım, açık kaynak kod ve açık inovasyon konularına Prof.Dr.Yaşar Tonta ve Öğr. Gör.Orçun Madran'ın genel bakışlarını yansıtmaktadır.
Verinin paylaşımı konusunda ilk çerçeve yapı, web’in kurucusu Tim Berners Lee (TBL) tarafından Bağlı Açık Veri (LOD) konsepti ile ortaya kondu ve 5 kümülatif ilkesi var.
Araştırma verisi, orijinal araştırma bulgularını doğrulamak için toplanmış, üretilmiş, gözlenmiş veya yaratılmış her türlü veriye verilen addır.
Açık erişim politikaları uygulama ilkeleri Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen “Akdeniz Ülkeleri Açık Erişim Ağı” (www.medoanet.eu) projesi tarafından hazırlanmıştır. İlkeler kısa ve hedefe yönelik öneriler getirerek projeye katılan altı Akdeniz ülkesinde (Fransa, İspanya, İtalya, Portekiz, Türkiye ve Yunanistan) uyumlu bir yaklaşımla politika geliştirme çalışmalarını koordine etmeyi amaçlamaktadır.
Veri yönetim planı (VYP) oluşturmak, yönetmek, paylaşmak ve karşılık geldikleri araştırma çıktılarına bağlamak için otomatik süreçleri destekleyen çevrimiçi bir araç olan Argos 'un arayüzü "YÖK Açık Bilim ve Açık Erişim Çalışma Grubu" na bağlı olarak oluşturulan "YÖK Araştırma Verisi ve Açık Veri Alt Çalışma Grubu" tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir. Argos, OpenAIRE tarafından geliştirilmiş ve ücretsiz olarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.
Açık bilim, Avrupa Komisyonu için bir politika önceliğidir ve araştırmanın kalitesini, verimliliğini ve yanıt verebilirliğini geliştirdiği için araştırma ve yenilik finansman programları kapsamında çalışmanın standart yöntemidir.
Amacımız, tüm bilimsel bilgi ve çıktıların evrensel ve anında açık paylaşımıdır. Açık Bilim programımızla, ortaklıklar, politikalar ve hibeler aracılığıyla bilimin hızını, sağlamlığını ve tekrarlanabilirliğini hızlandıran araştırma uygulamalarına katılmaları için daha fazla kişiye yetki veriyoruz. Bilim adamlarının birbirlerinin çalışmalarını geliştirmelerine yardımcı olmak, keşif hızını ve dolayısıyla sağlık ve hastalık anlayışımızı önemli ölçüde hızlandırabilir.
Açık bilim, bilimin tüm paydaşların işbirliği yapabileceği ve katkıda bulunabileceği şekilde uygulanmasıdır. Araştırma verileri, laboratuvar notları ve diğer araştırma süreçlerine serbestçe erişimi gerektirir. Bu serbest erişim, araştırmanın veya araştırmaya esas olan veri ve metotların yeniden kullanımının, dağıtımının ve üretiminin mümkün olduğu koşulları kapsar.
EOSC Portalı, "Erişim ve arayüz" eylem hattının uygulanmasına katkıda bulunan beklenen "birleştirici çekirdek" hizmetlerden biri olarak EOSC uygulama yol haritasının bir parçasıdır.
EUA, on yılı aşkın bir süredir Açık Bilime geçişte üniversiteleri aktif olarak desteklemektedir ve bu alandaki gelişmeleri yakından takip eden bir Bilim 2.0/Açık Bilim Uzman Grubuna sahiptir
Bilim insanları araştırma yaşam döngüsü içinde verinin hem üreticisi hem de kullanıcısı konumundalar. Verinin doğru biçimde analizi, depolanması ve kullanımı bir veri yönetim sürecini ve planlamayı gerektiriyor. Bu süreci evrensel ilkelere bağlı olarak yürütmek ise verinin bulunabilirliği, erişilebilirliği, makince, insan tarafından okunabilirliği ve yeniden kullanılabilirliğini mümkün kılıyor.
TÜBİTAK ULAKBİM’de geliştirilen Türkiye Akademik Arşivi, ulusal açık erişim arşivler, dergiler (veri sağlayıcılar) ile arama motoru servisleri (servis sağlayıcılar) arasında ilişki kurarak, uluslararası standartlara uygun olarak gereksinim duyulan açık erişim içeriğine erişim sağlayan üst veri harmanlama yazılımıdır. Ulusal Kurumsal Açık Arşiv içeriklerinin üst verilerinin harmanlanması ve Türkiye Akademik Arşiv adresi üzerinden erişimin sağlanması amaçlanmaktadır.
Açık bilimi savunmak ve ilerletmek, ISC'nin bilim vizyonunu küresel bir kamu malı olarak gerçekleştirme çalışması için esastır.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Açık Bilim Politikası
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Açık bilim, bilimsel makalelere engelsiz erişimi, kamu araştırmalarından elde edilen verilere erişimi ve BİT araçları ve teşvikleri tarafından sağlanan ortak araştırmayı kapsar. Bilimsel yayınlara ve verilere erişimin genişletilmesi, açık bilimin kalbinde yer alır, böylece araştırma çıktıları mümkün olduğunca çok sayıda kişinin elinde olur ve potansiyel faydalar mümkün olduğunca geniş bir alana yayılır:
The publication brings together some of the key conceptual insights behind Open Innovation, Open Science and Open to the World and highlights actions that are already taking place or are being prepared.
MOOC, öğrencilere ve araştırmacılara modern bir araştırma ortamında başarılı olmak için ihtiyaç duydukları becerileri kazandırmak için tasarlanmıştır. Tüm zamanlarını ve deneyimlerini araştırmayı ilerletmeye yardımcı olacak bir topluluk oluşturmaya adayan yüzlerce araştırmacı ve uygulayıcının çabalarını ve kaynaklarını bir araya getiriyor.
Avrupa Araştırma Alanı (ERA), araştırmacıların, bilimsel bilginin ve teknolojinin serbestçe dolaştığı, İç pazara dayalı, dünyaya açık birleşik bir araştırma alanıdır.
Bu portal Türkiye’de görev yapan araştırmacılar, proje yöneticileri, fon sağlayıcı kurumlar ve akademik kuruluşlar için araştırma verilerinin yönetimi konusunda temel bir rehber sunmayı amaçlamaktadır. Portal kapsamında araştırma verilerinin tanımı, hazırlanması, işlenmesi, analiz edilmesi, korunması, erişim sağlanması ve yeniden kullanılması gibi çeşitli unsurlar hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ev sahipliğinde TÜBİTAK, Hacettepe Üniversitesi ve Koç Üniversitesi işbirliği ile ülkemizde ilk kez düzenlenen “Ulusal Araştırma Verileri Sempozyumu”, 25-26 Mayıs 2021 tarihlerinde 186’sı üniversite olmak üzere 475 farklı kurumdan 1.753 kayıtlı katılımcı ile çevrimiçi olarak gerçekleştirilmiştir.
Neden Açık Bilim? Bilimin gerçekten insanlara ve gezegene fayda sağlaması ve kimseyi geride bırakmaması için dönüşüme ihtiyaç var. Tüm bilimsel süreçte Açık Bilim, bilimi daha açık, erişilebilir, verimli, demokratik ve şeffaf kılacaktır.